Każdy pracownik ma zagwarantowane prawo do wypoczynku. Nikt nie jest w stanie pracować non-stop bez przerwy. Jest to całkowicie nieuzasadnione, nie tylko ze względów zdrowotnych. ale również ekonomicznych. Przemęczony pracownik jest pracownikiem nieefektywnym i w konsekwencji jest znacznie większym obciążeniem dla przedsiębiorstwa go zatrudniającego. Co więcej przepracowanie i zmęczenie może przynieść dodatkowe koszty w postaci chorób, czy też wypadków przy pracy spowodowanych nieostrożnością.
Dlatego też w praktycznie w każdym państwie w prawie pracy zagwarantowano pracownikom prawo do urlopu. Dzięki takiemu rozwiązaniu każdy zatrudniony ma czas na zregenerowanie się, odprężenie i nabranie sił przed kolejnymi wyzwaniami. Aby pracownicy nie byli stratni na nieobecności w pracy wprowadzono zasadę odpłatności pracodawcy za dni przeznaczone na wypoczynek. Płatny urlop w Polsce wprowadzony jest na podstawie kodeksu pracy. Poszczególne grupy zawodowe mogą mieć dodatkowe unormowania dotyczące tej materii, ale generalne zasady dotyczące przyznawania urlopu, jego podstawowy, ogólny i pracowniczy wymiar oraz zasady udzielania reguluje właśnie kodeks pracy. Należy podkreślić, że prawo do urlopu ma każdy pracownik bez względu na rodzaj i charakter stosunku pracy. Od niedawna nabycie prawa do urlopu następuje z przepracowanym pierwszym miesiącem. Oczywiście jego wymiar jest wówczas proporcjonalny do przepracowanego czasu. Jednak jest to i tak duży postęp gdyż wcześniej pierwsze prawo do urlopu uzyskiwało się po przepracowaniu pół roku. Wymiar nabytego prawa do urlopu zwiększa się z każdym miesiącem pracy, a prawo do nowego urlopu uzyskuje się z momentem nowego roku kalendarzowego. W chwili obecnej nowo zatrudniony pracownik ma prawo do 20 dni urlopu, a po przepracowaniu 10 lat każdy nabywa prawo do 26 dni urlopu. Do tego określonego dziesięcioletniego stażu zalicza się również okresy pobierania nauki w szkołach, a ich długość zależy od rodzaju ukończonej szkoły lub studiów. Płatny urlop określony w kodeksie pracy można wykorzystać w częściach, przy czym jedna z części nie może być krótsza niż czternaście dni kalendarzowych. Urlopu udziela pracodawca biorąc pod uwagę potrzeby pracownika, ale również konieczność zapewnienia ciągłości pracy. W Polsce wprowadzono kilka lat temu instytucję tak zwanego urlopu na żądanie. Są to dni urlopu (do 4 w ciągu roku) które pracownik może wykorzystać bez uprzedniej zgody pracodawcy informując tylko wcześniej go o zamiarze korzystania z tego typu urlopu. Nie wykorzystany urlop przechodzi na rok następny, jednakże należy pamiętać, że prawo do urlopu nie może być wymagalne, tak jak inne roszczenia pracownicze po upływie trzech lat. Innymi słowy płatny urlop przedawnia się po trzech latach.
Podsumowując należy podkreślić, że instytucja urlopu jest szalenie potrzebna w prawie pracy. Jest ona dość szczegółowo unormowana i opisana. Niemniej jednak należy podkreślić, że przy udzielaniu urlopów pracodawca i pracownik powinni wspólnie dojść do porozumienia. Pracodawca będzie miał korzyść z wypoczętego pracownika, a pracownik nabierze sił do dalszej pracy.
